Gecancelde collegereeks UvA nu voor iedereen toegankelijk
Ik zou dit semester eigenlijk mijn eigen vak geven voor derdejaars studenten Interdisciplinaire Sociale Wetenschap (ISW) aan de UvA. Dit vak heet ‘Filosofie van Grensoverschrijdend Onderzoek’, en gaat over de grote nood waarin de wetenschap momenteel zit en hoe inzichten uit de techniekfilosofie kunnen helpen om de wetenschap te hervormen. Ik baseer me in mijn colleges op het werk van de beroemde Franse filosoof Bruno Latour.
Helaas is mijn onderwijs sinds mijn ‘coming out’ als klokkenluider tot nader order stilgelegd. Omdat ik mij ondanks mijn canceling graag nuttig wil maken, heb ik besloten om mijn collegereeks gratis online aan te bieden voor iedereen die interesse heeft. In mijn interview bij De Nieuwe Wereld van 14 februari gaf ik vast een teaser van de collegereeks.
De reeks is bijvoorbeeld geschikt voor mijn eigen studenten die mijn colleges nu moeten missen, maar ook alle andere mensen zijn van harte welkom de reeks gratis te volgen via Zoom. De colleges zullen plaatsvinden op 5 maandagen van 15:00 tot 17:00: op 20 februari, 27 februari, 6 maart, 13 maart en 20 maart. Geïnteresseerd? Zie het kader hieronder De wetenschap in crisis. Hoe inzichten uit de techniekfilosofie het wetenschappelijke project kunnen redden.
De wetenschap in crisis
In de 21ste eeuw tekent zich een kantelmoment in de menselijke geschiedenis af. Mede door de toenemende mondialisering, neoliberalisering en technologisering worden menselijke samenlevingen steeds complexer, ongelijker en gepolariseerder. Dit gaat gepaard met allerlei epistemologische uitdagingen, ofwel uitdagingen op het gebied van kennis. We staan in deze collegereeks stil bij drie grote epistemologische uitdagingen waar de hoogmoderne samenleving mee worstelt: wicked problems, high-tech surveillancekapitalisme en post-truth.
Door deze uitdagingen zijn traditionele opvattingen over kennis en waarheid in de wetenschap in crisis geraakt. Wetenschappers worden gedwongen om opnieuw na te denken over de vraag wat objectiviteit eigenlijk is, hoe het proces van kennisproductie opener en democratischer gemaakt kan worden, en hoe de samenleving daar het beste bij betrokken kan worden. Het interdisciplinaire en transdisciplinaire vakgebied Science & Technology Studies (STS) geeft allerlei nieuwe en onverwachte antwoorden op deze vragen.
STS (techniekfilosofie) is ontstaan vanuit de behoefte om wetenschap en technologie te kunnen bestuderen als sociale fenomenen: als het gevolg van mensenwerk dat doordrenkt is van macht en politiek. Het traditionele idee over objectiviteit is mede door de opkomst van STS in crisis geraakt. Feiten, zo stelt de STS, worden niet ‘gevonden’, maar ‘gemaakt’. Wetenschappelijke kennisvergaring wordt binnen STS gezien niet als een zoektocht naar vaststaande feiten, maar als een serie van praktijken waarmee wetenschappers netwerken bouwen tussen mensen en objecten (non-humans). Deze netwerken beconcurreren elkaar onderling, met als doel om macht te verwerven en posities te versterken.
De STS stelt de studenten in staat om de sociale en politieke kant van wetenschap beter te zien en te begrijpen, zonder de harde en onbetwiste kant ervan uit het oog te verliezen. Die basis zal gebruikt worden om na te denken over manieren waarop wetenschap inclusiever en democratischer gemaakt kan worden. Aan het eind van deze collegereeks geven we met elkaar antwoord op de vraag hoe nieuwe inzichten uit de STS over kennis en waarheid, houvast en inspiratie kunnen bieden voor broodnodige hervormingen van de moderne wetenschap in de uitdagende 21ste eeuw.
Vijf gratis hoorcolleges
– Hoorcollege 1: Drie grote uitdagingen voor de moderne wetenschap: wicked problems, high-tech surveillancekapitalisme & post-truth samenleving. Maandag 20 februari van 15:00 tot 17:00. Lees dit artikel ter voorbereiding (niet verplicht).
– Hoorcollege 2: Natuur versus cultuur? Hoe objectieve kennis alleen kan bestaan in sociale netwerken. Maandag 27 februari van 15:00 tot 17:00. Lees dit artikel ter voorbereiding (niet verplicht).
– Hoorcollege 3: Object versus subject? Hoe mensen samen met de materiële wereld één levend systeem vormen. Maandag 6 maart van 15:00 tot 17:00. Lees dit artikel ter voorbereiding (niet verplicht).
– Hoorcollege 4: Wetenschap versus politiek? Hoe de wetenschap kan democratiseren. Maandag 13 maart van 15:00 tot 17:00. Lees dit artikel ter voorbereiding (niet verplicht).
– Hoorcollege 5: Van wie is de wetenschap van de toekomst? Van een wereldwijd neoliberaal totalitarisme, of van de planeet Gaia? Maandag 20 maart van 15:00 tot 17:00. Lees dit artikel ter voorbereiding (niet verplicht).
Deelnemen
Deelname aan de hoorcolleges is gratis. Inschrijven is niet nodig. Je hebt alleen Zoom nodig. Log vijf minuten voor aanvang van elk college in op Zoom via deze link. Vragen stellen kan tijdens het college via de chat. Voertaal is Nederlands. In elk hoorcollege zit een pauze van 5 tot 15 minuten. De colleges zullen worden opgenomen en de dag na elk college ook beschikbaar worden gesteld op YouTube.
