Bij deze milieu-pionier is de echo van zijn grootvader altijd in zijn hoofd blijven weerklinken
Milieupionier Antoine Geerinckx richtte vijftien jaar geleden CO₂Logic op, een klimaatadviesbureau dat bedrijven helpt bij het berekenen, verminderen en compenseren van hun uitstoot van broeikasgassen. Afgelopen jaar werd CO₂Logic overgenomen door het Zwitserse South Pole, naar eigen zeggen wereldleider in klimaatconsultancy. Een overname die toont dat klimaatadvies meer dan ooit in is. Nieuwsgierig naar waarom Antoine vijftien jaar geleden al kansen zag in een sociale onderneming rond klimaat contacteerden we hem voor een interview. “Veel mensen vroegen me dan of ik dan geen ngo moest oprichten? Of bij Greenpeace of het WWF kon gaan werken? ‘Nee’, zei ik. Ik wou ecologische impact met een duurzaam economisch model.”
“Ik heb het geluk gehad een grootvader te hebben die bosbeheerder was. Hij, Antoine Humblet, was ook minister van Landbouw en Middenstand en minister van Nationale Opvoeding. Ik ging veel met hem de bossen in en heb veel van hem geleerd over hoe je bossen op lange termijn moet beheren. Dat is eigenlijk heel simpel: alles wat je kapt, plant je opnieuw en verzorg je. Doe je dat niet, dan snij je in je eigen vel. Hij heeft me altijd gezegd: ‘als je ooit iets doet, probeer dan iets te doen dat een positieve impact heeft voor de maatschappij’. Dat is altijd als een echo in mijn hoofd blijven weerklinken.”
Sterke verhalen
“Omdat ik fascinerend vond hoe je met sterke verhalen mensen kon overtuigen en hun consumentengedrag in een bepaalde richting kon beïnvloeden, ben ik reclame en marketing gaan studeren. Ik deed een bachelor Arts & Business in Engeland en volgde reclame in Barcelona. Daarna ben ik eerst gaan werken in internetreclame en daarna als business-development en marketingverantwoordelijke in de bouwsector. Een boek dat me enorm inspireerde was The Hidden Persuaders van Vance Packard. Het gaat over de onbewuste en diep verborgen behoeftes van mensen. Die dieptepsychologie vind ik fascinerend.
Het eindwerk van mijn executive master aan Solvay Business School ging over hoe de constante stroom aan berichten waar we als mens aan worden blootgesteld een conflict creëert tussen de actual self – wie we zijn – en de ideal self – wie we zouden kunnen en willen zijn. Reclameboodschappen creëren constant beelden van de ideal self: wat je zou kunnen zijn, waardoor je actual self in het gedrang komt. Met reclame kan je mensen eigenlijk manipuleren, omdat het mensen steeds laat zien dat bij anderen alles – zogezegd – beter is.
Met de sociale media is dat vandaag alleen maar toegenomen, omdat je constant dynamische reclame op je smartphone meeneemt. En het is angstaanjagend als je ziet hoeveel tijd kinderen op sociale media spenderen waarbij het conflict tussen hun actual self en hun ideal self constant wordt gechallenged. Hoe groter de kloof tussen het actual self en het ideal self, hoe groter je goesting om als de anderen te zijn een nood kan beginnen te worden omdat je denkt dat je niet meer normaal bent. En hoe meer ik me daarvan bewust werd, hoe meer ik dacht: ik wil daar niet aan meedoen. Als je een beetje rond je kijkt, zie je dat reclame miserie veroorzaakt omdat mensen dingen kopen die ze echt niet nodig hebben. Dat heeft me doen beslissen om de kennis die ik had opgebouwd te gaan gebruiken voor zaken die we wel echt nodig hebben. Om mensen te overtuigen zich te engageren voor zaken die nodig zijn: duurzaamheid, klimaat, klimaatrechtvaardigheid, herbebossing, ecocide, biodiversiteit …”
Ecologische en economische impact
“Ik las over de klimaatproblematiek in 2004 en omdat ik heel mijn jeugd in de bossen heb doorgebracht, stelde ik me de vraag wat ik kon doen voor het klimaat. Ik heb me dan verdiept in broeikasgassen en volgde vormingen om die uitstoot van broeikasgassen te kunnen berekenen. Met de ambitie iedereen toegang te geven tot klimaatactie heb ik dan eind 2006 met een vriend CO₂Logic opgericht. Veel mensen vroegen me dan of ik dan geen ngo moest oprichten? Of bij Greenpeace of het WWF kon gaan werken? ‘Nee’, zei ik. Ik wil niet afhankelijk zijn van subsidies en politieke goodwill. Je verliest automatisch een beetje je onafhankelijkheid als je jaarlijks om subsidies moet gaan bedelen. Ik wilde iets doen dat een ecologische impact heeft, maar ook een duurzaam economisch model heeft. Nu vijftien jaar later is CO₂Logic echt een succes, maar de eerste jaren waren heel moeilijk. Ik verdiende niets en heb er al mijn spaarcenten ingestoken. Pas de laatste vijf jaar kan ik er de kost mee verdienen.
Vandaag kan je de krant niet opendoen, televisie kijken of op sociale media zijn zonder dat het er op een bepaald moment een keer over klimaat gaat, maar als zoals in de begindagen van CO₂Logic mensen het verschil tussen CO en CO₂ niet kennen, dan moet je van ver beginnen. Wat wij de afgelopen vijftien jaar hebben gedaan, is mensen bewust maken van hun CO₂-uitstoot door die te berekenen en te gaan kijken waar ze die uitstoot kunnen gaan verminderen. Alles begint met weten. Als je niet weet waar je CO₂ uitstoot, weet je ook niet waar het het interessantst is om te gaan verminderen. En wat je niet kan verminderen, kan je compenseren door klimaatprojecten te ontwikkelen zoals bomen planten en gebruik maken van hernieuwbare energie.
CO₂-compensatie wordt soms gezien als aflaat, terwijl als je dat goed doet het een van de meest efficiënte vehikels is om CO₂-vermindering te creëren. Maar als je weet dat walvissen enorme CO₂-opslagtanks zijn, dan besef je dat je er met bomen planten en hernieuwbare energie alleen niet komt. We moeten alles terug in balans brengen.”
Versnellers en vertragers
“Een paar maanden na de oprichting van CO₂Logic kwam de klimaatfilm An Inconvenient Truth van Al Gore uit en dat heeft ons wind in de zeilen gegeven. Het liet zien dat we met iets bezig waren dat nuttig is en er begon een beetje vraag te komen. Maar dan zijn we heel snel geraakt door de financiële crisis van 2008. In 2007 zijn we nog gegroeid en in 2008 ook. Maar vanaf oktober 2008 is de financiële crisis ons progressief beginnen te raken. Pas vanaf 2013 trok het opnieuw aan. COP21 met als uitkomst het klimaatakkoord van Parijs heeft daarbij het grote verschil gemaakt. Het was een versnelling voor het au sérieux nemen van het klimaatprobleem.
Wat dan weer een beetje vertraagd heeft, is de Trump-era met de terugtrekking van Amerika uit het Klimaatakkoord van Parijs. Als iedereen meedoet heb je een level playing field en kan je een globale CO₂-visie en -tax doorvoeren. Maar als Amerika niet meedoet, wil China niet meedoen, dan doet Brazilië niet mee en dan wil India niet meedoen. Dan creëer je onzekerheden. Sinds de Europese Green Deal, het Fit For 55-programma (als tussenstap naar klimaatneutraliteit in 2050 heeft de EU als doelstelling om tegen 2030 de netto‑uitstoot van broeikasgassen met ten minste 55% te hebben verminderd – MV) en Biden president van Amerika is, is er terug een extra push. In 2007 kreeg ik één aanvraag per maand, vandaag zes per dag.”
Grootste collectie Bromptons
“We zijn nu voorbij de periode van evangelisering en hebben een positieve impact op de maatschappij. Ook qua business draait het goed, wat niet onbelangrijk is om competente mensen aan te trekken en te behouden. De ingenieurs die bij ons werken zijn schaars en wil vandaag iedereen hebben. We zijn allemaal idealisten en gepassioneerd door klimaat, maar een keer dat mensen kinderen krijgen denken ze ook aan de toekomst van hun kinderen en het klimaat mag dan voor een belangrijk deel die toekomst beïnvloeden, het financiële speelt ook een rol.
We doen alles wat je ook in een groot bedrijf krijgt. Alleen krijgen mensen al van bij de start geen bedrijfswagen. Ze krijgen een plooifiets, ik denk dat we de grootste collectie Bromptons hebben. We begonnen daar al mee in 2007, nog voor de invoering van alle mobiliteitsbudgetten. En waar we ook verschillend in zijn, is dat niet het aantal uren dat je klopt belangrijk is, maar de impact en tevredenheid van onze klanten. Ik heb nooit gezegd hoe laat mensen op kantoor moeten zijn. Ik wist dat ik die regel zelf ook nooit zou gaan respecteren. Ik gaf 100% flexibiliteit en mensen hoefden zich nooit te verantwoorden voor hoe hun dag eruitziet. Het gaat erom dat je elkaar vertrouwt.
Je doet het samen en daarom heb ik een aantal jaar geleden de consultants van het eerste uur toegang tot aandelen gegeven.Zonder dat ze kapitaal moesten inbrengen, ze mochten hun aandelen betalen met dividenden. Zo konden ook de loyale en gedreven mensen die veel waarde hebben toegevoegd aandeelhouder worden. En nu we CO₂Logic hebben verkocht aan South Pole hebben we een deel van onze aandelen geruild voor aandelen in South Pole, dat wereldleider is in klimaatconsultancy.”
Luchtkwaliteit
“Mijn drive is impact te hebben op de maatschappij. We hebben nog twee andere entiteiten opgericht: Greentripper en Airscan. En we hebben een diepgaande partnership met GoForest. Greentripper is een calculator om de impact van je reizen met het vliegtuig, de wagen, trein, tram en bus te meten. Airscan is er gekomen op het moment dat we naar een nieuw kantoor verhuisden. Ik vroeg me af of we daar in een gezonde omgeving werkten.
Ik had eerst al een van de beste waterfilters voor ons kraantjeswater geïnstalleerd en vroeg me dan af of de lucht die we inademen wel gezond was. Ik wou dat mijn mensen in een gezonde omgeving werken. Door net als destijds met broeikasgassen ons daarin te verdiepen, ontdekten we dat de luchtkwaliteit binnen vaak drie tot vijf keer slechter is dan buiten. En buiten is de luchtkwaliteit al slecht. Ik vond een apparaat om de luchtkwaliteit te meten. Het was ontwikkeld door de CNRS (Le Centre National de la Recherche Scientifique), een Franse onderzoeksinstelling van wereldformaat. Het apparaat meet niet alleen CO₂, maar ook fijnstof, formaldehyde, Radon, VOC’s (Volatile Organic Compounds)) waardoor mijn collega’s en ik wisten of we in een gezonde omgeving gingen werken. Zo zagen we fluctuaties in de luchtkwaliteit. In de namiddag kwamen we natuurlijk boven een bepaalde CO₂-concentratie en dan weet je dat je de vensters moest opendoen. We zagen ook dat er op woensdagavond steeds een stijging was in VOC en kwamen er zo achter dat de poetsvrouw een product gebruikte dat de luchtkwaliteit beïnvloedde.
We begonnen met Airscan in 2018, ver voor de coronapandemie. Het was een zijproject dat nu aan het groeien is. We zijn meer en meer betrokken bij het verbeteren van luchtkwaliteit in scholen en kantoren. We werken ook mee aan researchprojecten om aan te tonen hoe belangrijk de luchtkwaliteit is.”
Beter een frituur beginnen
“De reactie van mijn grootvader toen ik CO₂Logic oprichtte, was in tegenspraak met de levensles die ik van hem leerde. Hij zei: ‘waarom richt je zoiets complex op? Je zou veel meer en veel sneller iets kunnen verdienen met een paar fritkoten’.
Ik vond dat interessant, omdat iedereen met contradicties zit. Hij bedoelde dat natuurlijk puur businesswise. Hij daagde me graag uit. De business die ik ging beginnen, was heel complex en werd door veel mensen niet begrepen.
Nochtans is het niet zo heel moeilijk. 73% van de wereldwijde CO₂-uitstoot komt van fossiele brandstoffen. Als we de fossiele brandstoffen vervangen, is het klimaatprobleem snel opgelost.
Maar dat in gang krijgen, daar ligt de moeilijkheid. Het is gewoon een kwestie van willen.
Een van de belangrijkste redenen waarom we geen oplossing voor milieu en klimaat vinden, is omdat we de winsten privatiseren, maar de klimaatimpact mutualiseren. Zolang we dat doen, gaan we nooit een oplossing vinden. Maar als we de impacten privatiseren, zal het klimaatprobleem snel opgelost zijn.”
