Uit je relatiecrisis komen… Het kan!
Elke relatie, elk huwelijk heeft wel eens een dip. Of een crisis. Bijna 40 procent (2019) van alle huwelijken eindigt in echtscheiding. Ook Annemarie Vis en Arnoud van Leeuwen stonden op punt van scheiden. Toch kwamen ze er samen uit. Hoe ze dat deden, schreven ze in het boek Verbranden en opnieuw beginnen dat vandaag, op Valentijnsdag verschijnt.
Verbranden en opnieuw beginnen dragen Annemarie en Arnoud op aan hun kinderen. Want juist als er kinderen in het spel zijn is het goed het vlammetje van de liefde weer aan te wakkeren. “Niemand dacht dat wij nog bij elkaar zouden blijven”, vertelt Annemarie. “Toen dat toch lukte, kwamen we regelmatig mensen tegen die ons zeiden hoe mooi ze het vonden dat we dat hadden gedaan. Voor ons was het de trigger om dit boek te schrijven. Blijkbaar is dat bij elkaar blijven iets bijzonders. Ons idee was: Laten we dan opschrijven hoe we dat gedaan hebben.” Arnoud vult aan: “Misschien konden we daarmee mensen inspireren elkaar weer te vinden.”
Eigen aandeel
In het boek beschrijven de auteurs allebei hun persoonlijke verhaal, hoe zij de crisis beleefden. Daarnaast komen ze met theoretische inzichten en vragen voor de lezers om over na te denken. Een soort oefening die vooral een spiegel voorhoudt, want een ding is duidelijk: dit boek is niet bedoeld voor degenen die in de dader-slachtoffer rol (willen) blijven hangen. “Je hebt altijd een eigen aandeel”, zegt Annemarie. “Als je blijft wijzen naar de ander, kom je nooit bij jezelf en je eigen stuk.”
Het schrijfproces was voor beiden een uitdaging, omdat ze zo de crisis opnieuw doorleefden. In het boek beschrijft het stel zes stappen die je kunt volgen om dichterbij jezelf, maar ook bij elkaar te komen. Deze stappen zijn ook visueel gemaakt in een zogenoemde relatiecirkel met de daarbij behorende emoties. “Je kunt niet even de binnenbocht pakken”, zegt Annemarie. “Je moet dwars door de pijn en het verdriet. Half pijn erkennen en voelen werkt niet.”
In het boek beschrijft het stel zes stappen die je kunt volgen om dichterbij jezelf, maar ook bij elkaar te komen. Deze stappen zijn ook visueel gemaakt in een zogenoemde relatiecirkel met de daarbij behorende emoties
Twijfel
Ze schreven het boek tijdens de coronacrisis, wat er ook voor zorgde dat vooral Annemarie aan alles ging twijfelen. “Ik ging me ook afvragen of ik wel echt vergeven had. Was dit nu wat ik zo doorleefd had? Had ik alles wat in mij was gebeurd echt verwerkt? Ik moest het even weer omhoog halen en doorleefde alles zo voor de tweede keer. Dat was wel gek, maar uiteindelijk voelde ik dat het goed was.” “We hebben er uiteindelijk ook heel veel over gesproken”, zegt Arnoud. “Ik schrok niet zo van haar twijfel. Het paste ook in die tijd, toen alles is gaan wankelen in wat we als samenleving eens voor zeker hielden.”
Vergeving is volgens beiden een belangrijk issue. “Het gaat ook over jezelf. Je bevrijdt jezelf van de last die je meedraagt. Zo kun je loslaten waar je mee rondloopt. Vergeving in die zin is een cadeau voor jezelf. Het geeft zoveel lucht en ruimte en bovendien het vermogen om je hart weer te openen.”
Monster aankijken
Kom je in een crisis, kijk dan het monster vol in de bek aan, zeggen de twee. Arnoud: “Wij weten als geen ander dat dit in the heat of the moment ontzettend moeilijk is. Het kost tijd. Zie het ook niet als iets vervelends dat weg moet. Zie het als de start van iets nieuws, waarvoor je samen bepaalde issues te bespreken en op te lossen hebt. Zie het als kans.”
Annemarie benadrukt hoe belangrijk het is dat je het schaduwwerk ook moet aangaan. “Heb je ergens angst voor of een verlangen dat je nooit durfde uitspreken. Duik er niet voor weg. Kijk naar wat je zou willen, wat de oorzaak is van de crisis. Om het bespreekbaar te maken, moet je jezelf kwetsbaar durven opstellen.” “Zolang je het wegduwt, gaat het stinken”, stelt Arnoud. “Als je er ook de lol ervan inziet en het niet als het als een opgave beschouwt, maakt dat het luchtiger en makkelijker om mee om te gaan.”
Een voorwaarde is vertrouwen. Als dat weg is, kost het tijd en moeite om het te herstellen. Bij Annemarie en Arnoud lukte dat. “Wij weten dat er niemand tussenkomt. Dat geeft zo’n rust en is zo’n fijne basis. Dat is een rijk gevoel”, zegt Annemarie, terwijl ze haar man liefdevol een kneepje in zijn arm geeft. Fijn dat we elkaar weer hebben gevonden.”
“Het was niet de meest makkelijke weg, wel de meest verrijkende”, reageert Arnoud. “Toch geloof ik ook dat er situaties denkbaar zijn waarin het goed is te stoppen. Maar als je samen kunt helen, is dat beter. Groei komt voort uit heling, niet uit splitsing. Mijn onderbuikgevoel zegt dat mensen het er wel makkelijker bij laten. Dat komt ook door de tijdsgeest. Het is normaal geworden dat als iets niet goed is, het anders moet. We willen niet ergens inspanning voor leveren of het ongemak nemen, wat erbij hoort. Dat zijn we verleerd.”
Annemarie beaamt dat: “Hoe vaak ik niet heb gehoord: ‘Stop maar met die man. Als hij een ander heeft, moet je wegwezen!’ Wij hebben dat anders gedaan. We zijn zo gewend geraakt aan dat leven alleen maar leuk moet zijn, maar dat is het niet.”
“Kom je in een crisis, kijk dan het monster vol in de bek aan. Wij weten als geen ander dat dit in the heat of the moment ontzettend moeilijk is. Het kost tijd”
Kwetsbaar
Arnoud: “Wat wij met ons boek hebben geprobeerd te doen, is vanuit ons eigen proces een rauw inkijkje geven hoe het in het echt gaat. Daardoor gaat het verhaal leven. Dat maakt het ook anders dan een standaard zelfhulpboek. Aan de ene kant lees je ons als de ervaringsexperts, maar daarbij krijg je ook een theoretisch kader. Door dat kader eromheen denken we dat het makkelijker is er ook daadwerkelijk mee aan de slag te gaan. Ons verhaal is kwetsbaar, rauw en eerlijk en kan partners hopelijk inzichten geven om samen verder te kunnen.” Annemarie: “Ik ben ook benieuwd of lezers aan de slag gaan met de vragen. Dat hebben wij ook gedaan: het zijn hele wezenlijke vragen. Als je ermee gaat oefenen, komt er veel zinnigs uit. Het grappige is dat we soms elkaar herinneren aan een bepaald hoofdstuk.”
Op de vraag of ze nu voor altijd bij elkaar zullen blijven, en nooit uit elkaar zullen gaan, zegt Annemarie: “Je mag nooit nooit zeggen, maar ten diepste voel ik dat we bij elkaar zullen blijven. Niet omdat het moet, maar omdat we zoveel dingen hebben beleefd samen en zijn aangegaan. Ik kan me niet voorstellen, met wat we doorleefd hebben we niet samen oud worden.” Arnoud is het daarmee eens: “Tuurlijk kan er iets ons pad komen dat kan leiden tot een crisis, maar ik heb er heilig vertrouwen in dat we het aankunnen. Volgend jaar zijn we 25 jaar getrouwd. Gaan we dat vieren?”, vraagt hij Annemarie en besluit dan: “Dit boek zou je wel de bekroning van 25 jaar huwelijk kunnen noemen, dat gaan we eerst maar eens vieren. En als we daarmee ook nog anderen kunnen inspireren en helpen, dan is dat helemaal waardevol.”
Het boek is te bestellen op: www.verbrandenenopnieuwbeginnen.nl en bij de plaatselijke boekhandel.
