Ondervoeding in Nederland; veel mensen met overgewicht zijn ondervoed en hongerig - B Informed Media
Het maatschappelijk media platform van en voor de burger & MKB
Gezondheid

Ondervoeding in Nederland; veel mensen met overgewicht zijn ondervoed en hongerig

Marjolein Dubbers 7 min leestijd 29 augustus 2022
FotoCanva

Ik ga er mijn meest vitale jaar ooit van maken, dat heb ik me begin van het jaar voorgenomen. Hoe is dat voor jou? Heb jij begin dit jaar ook iets met jezelf afgesproken? Beter voor jezelf zorgen en gezonder eten? Meer bewegen en veel ontspannen?  Eindelijk eens die 5, 10 of misschien wel 20 kilo (of nog meer?) afvallen? Als jij worstelt met je gewicht dan is het onderstaande artikel voor jou. Maar als je worstelt met -geen puf om in beweging te komen- ook.

Een boude uitspraak; mensen met overgewicht zijn vaak ondervoed

Natuurlijk zijn mensen met overgewicht niet ondervoed in calorieën, die krijgen ze meestal wel voldoende binnen. Wat ik bedoel is dat ze waarschijnlijk ondervoed zijn in laat ik het -vitale voedingsstoffen- noemen. Je weet wel: vitamines, mineralen, sporenelementen, enzymen, fyto-nutriënten enz.

Laat me even benadrukken dat dit niet voor iedereen geldt. Ik ken vrouwen met overgewicht die nóg gezonder eten dan ik.  Er zijn vele redenen waarom mensen niet kunnen afvallen: problemen met hun schildklier, een ongezonde darmflora, teveel aanmaak van insuline, een stofwisseling die in de war is door crashdiëten, stress, medicijngebruik of ………….   je lichaam mist belangrijke voedingsstoffen die je nodig hebt voor vetverbranding.

Er zijn vele redenen waarom mensen niet of moeilijk afvallen ook al eten ze minder en bewegen ze meer. Maar laten we eerst even naar die ondervoeding kijken.

Onderzoek helaas alleen onder ouderen en zieken

Er zijn diverse onderzoeken gedaan (1) naar ondervoeding in Nederland. Vreemd genoeg focussen zij zich alleen op ouderen in verpleeghuizen, chronisch zieken en patiënten in ziekenhuizen. Waarom onderzoeken ze ook niet eens de gewone doorsnee bevolking? Preventieve gezondheidszorg is helaas ook hier ver te zoeken.

Volgens het UMCG (2) blijkt dat in verpleeghuizen 20 tot 25 procent van de bewoners ondervoed is en in ziekenhuizen 25 tot 40 procent van de patiënten.

Ik vraag me af of ze de meetlat hiervoor wel hoog genoeg hebben gelegd. Ik denk dat wel 60% van de Nederlandse bevolking ondervoed is. Ik zal het je zo uitleggen waarom.

Zo’n vier op de tien mensen in een ziekenhuis in Nederland zijn ondervoed zeggen onderzoekers.

Gevolgen van ondervoeding heel divers

Aangezien onderzoekers voornamelijk hun focus hadden op patiënten werd als belangrijke gevolgen van ondervoeding genoemd dat er verhoogde kans is op complicaties wat weer kan leiden tot een langere opnameduur, meer medicijngebruik en afname van kwaliteit van leven. Nogal logisch lijkt mij.

Waar het echter allemaal mee start is dat ondervoeding zorgt voor een verminderde weerstand. En een verminderde weerstand kan een heel groot scala aan problemen geven. Eigenlijk vallen alle chronische aandoeningen hieronder, waaronder overgewicht en obesitas.

Op 1 januari 2019 waren er 10 miljoen mensen in Nederland (3) met een chronische ziekte. Dat is 60 procent van onze bevolking. Daarom dat ik denk dat het aantal ondervoede mensen dichter bij de 60 procent dan bij de 40 procent ligt. Een goed gevoed lichaam heeft een groot zelfhelend vermogen en kan zichzelf genezen.

We zijn als mensheid nog nooit zo ziek geweest

Ondervoeding leidt al eeuwen tot ziektes

Of een mens ondervoed is kan je vrijwel nooit aan de buitenkant zien, behalve bij mensen met anorexia misschien. Het gaat erom wat er aan de binnenkant gebeurt. Als het lichaam onvoldoende vitale voedingsstoffen krijgt, kan het allerlei ziektes krijgen.

Scheurbuik dat voorkwam onder zeelieden in de 17e, 18e eeuw bleek een gebrek aan vitamine C te zijn. Rachitis is een botaandoening bij kinderen die, bleek achteraf, ontstaat door een gebrek aan vitamine D en calcium. En beriberi, waar honderduizenden mensen in het oosten aan zijn overleden, was een gebrek aan vitamine B1 en geen infectieziekte wat artsen lange tijd dachten.

Artsen en onderzoekers hebben in het verleden vaak over het hoofd gezien dat grote groepen mensen ziek werden door een gebrek aan bepaalde voedingsstoffen. Dit geldt vandaag de dag nog steeds.

Er zijn nog steeds artsen en wetenschappers die zeggen dat voeding niet kan genezen omdat het nog niet wetenschappelijk bewezen is.

27.575 (!) calorieën per dag om jezelf goed te voeden

Laat me een interessant onderzoek met je delen. Dr Jayson Calton (4) heeft in Amerika onderzoek gedaan naar de voedingswaarde van verschillende eetpatronen. Hij berekende dat als een volwassene at volgens het Standard American Diet (SAD, dat volop bewerkte producten bevat), deze persoon maar liefst 27.575 calorieën per dag zou moeten eten om aan de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (ADH) van alle benodigde voedingsstoffen te komen. 27.575 calorieën per dag! Dit is onmogelijk. Get the picture?

Alle mensen die een Standard American Diet volgen, een voedingspatroon met veel bewerkte voeding, zijn zwaar ondervoed

Mensen met overgewicht hebben vaak tekorten

Vele onderzoeken hebben inmiddels aangetoond dat mensen met overgewicht of obesitas vaker dan anderen een tekort hebben aan allerlei belangrijke vitamines als ijzer, calcium, magnesium, zink, koper, foliumzuur, vitamines A, D, en B12. (5). (6) (7)

De World Health Organization vermeld in een rapport (8) dat er wereldwijd 2 miljard mensen zijn die overgewicht hebben of obese zijn, en 462 miljoen die ondergewicht hebben die allemaal worden beschouwd als zijnde ondervoed.

Ondervoed zijn maakt hongerig

Heb jij overgewicht maar weet jij, eerlijk gezegd, ook wel dat je eigenlijk teveel eet? Heb jij last van eetbuien of oncontroleerbare snaaimomenten? Zin in zoetigheid na het avondeten? Voel jij je nooit verzadigd? Weet jij dat een ondervoed lichaam hongerig maakt? 

Je hypothalamus, een klein orgaantje in je hersenen, meet continu de voedingsstoffen in je bloed. Als het opmerkt dat je voedingsstoffen tekort komt, maakt het ghreline aan, het hormoon dat je hongerig maakt.

Je lichaam heeft volop voedingsstoffen nodig om jou gezond te houden! Daarom maakt het je hongerig. Zie je hoe mooi je lichaam werkt?

Je lichaam hoopt dat je een soepje, salade of smoothie gaat maken met volop voedingsstoffen. Maar als jij een overgebleven punt pizza uit de koelkast haalt of een pak koekjes eet, zal je verzadiging niet lang duren. Zo blijf je in een nare vicieuze cirkel. Daarom is het ook zo vreselijk moeilijk om af te vallen als je voedingspatroon niet verandert. Alleen overschakelen op een gezonder voedingspatroon kan je helpen.

Ga niet lijnen want dan wordt het nog erger

Snap je nu ook waarom lijnen, dat wil zeggen minder eten, niet de oplossing is? Dat wil zeggen: niet als je hetzelfde voedingspatroon aanhoudt. Dan zal je hongerig blijven en als het lijnen niet lukt (en het is onvermijdelijk  dat je het niet volhoudt) ga je uit teleurstelling waarschijnlijk nog meer eten.

Je blijft ondervoed en de kilo’s en frustraties vliegen er weer aan. Herkenbaar?

Overstappen op voeding dat veel en veel meer voedingsstoffen bevat en daarbij de nodige supplementen gebruiken, dát is de oplossing waar jouw lichaam om vraagt! Bovendien zal je daar niet alleen mee afvallen, maar daarmee herstel je ook je zelfhelend vermogen waardoor allerlei chronische kwalen zomaar opeens zouden kunnen verdwijnen.

Wat voor voedingspatroon heb je nodig?

Maar wat is dan gezond om te eten? In al mijn boeken vertel ik het je, steeds weer opnieuw. Even hier in het kort: eet onbewerkte voeding, liefst zoveel mogelijk biologisch en vers. Bouw alle zoetigheid, zuivel en gluten zoveel mogelijk af, eet volop plantaardig voedsel, een grote variatie en vooral: eet gezonde vetten. Nee, je wordt niet dik van gezonde vetten.

Nee, gezonde vetten maken je niet dik. Als ik die mythe toch eens de wereld uit zou krijgen

Het zijn de suikers en koolhydraten die je dik maken. Gezonde vetten zijn juist je belangrijkste energiegevers en geven je een gevoel van verzadiging. Wil je nog een leuk onderzoek lezen?

Eet veel gezonde vetten en val toch af

Dr Alfred Pennington deed in de jaren vijftig onderzoek naar obesitas. Hij ontdekte dat het lichaam ongekende hoeveelheden vet kan verbranden, maar slechts een beperkte hoeveelheid koolhydraten. Vet dat je eet wordt grotendeels gebruikt als energie, koolhydraten worden opgeslagen als vet. 

In die tijd werd er ook een interessant onderzoek gepubliceerd: drie groepen deelnemers kregen tijdelijk drie extreme diëten: bestaand uit 90 procent vetten, 90 procent eiwitten of 90 procent koolhydraten. Wat denk je? De groep die de vetten at viel het meeste af.  Niet dat ik je adviseer om dit te gaan doen trouwens.

Wat dan wel?

Neem de regie in eigen hand

Als je altijd blijft doen wat je altijd deed, krijg je wat je altijd kreeg.  Is het voor jou tijd voor een verandering? Wil jij nieuwe stappen zetten en ontdekken dat dat eigenlijk helemaal niet zo moeilijk is?

Deze tijd vraagt erom om het heft van onze gezondheid in eigen hand te nemen. We zijn de afgelopen tientallen jaren zó misleid met foute informatie als het gaat om voeding en gezondheid. Ik verdiep me hier al tien jaar in en heb duizenden vrouwen mogen begeleiden met mijn voedingsadviezen. Doe je deze keer mee?

Bronnen:

1. https://www.stuurgroepondervoeding.nl/wp-content/uploads/2015/02/Prevalentie-ondervoeding-eerstelijn-Schilp_2012.pdf

2. https://www.umcg.nl/NL/UMCG/Afdelingen/Dietetiek/professionals/Ondervoeding/Paginas/default.aspx

3. https://www.volksgezondheidenzorg.info/onderwerp/chronische-aandoeningen-en-multimorbiditeit

4. https://daveasprey.com/62-the-new-naked-calories-micronutrient-with-mira-and-jayson-calton-podcast/

5. https://www.nature.com/articles/s41366-018-0143-9

6. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6780345/

7. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3313629/

8. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/malnutrition