De zee als gezonde (plantaardige) voedingsbodem voor ons én onze planeet
In dit artikel wil ik je meenemen in een wereld die voor ons helemaal niet zo bekend is: de onderwaterwereld! Dat daar een schat aan voedingsmiddelen te vinden is weet je vast wel; vis en schaal- en schelpdieren bijvoorbeeld.
Maar wist je dat er ook veel plantaardig voedsel in zee groeit? En dat dit enorm rijk aan interessante voedingsstoffen is? Vooral mensen met een grotendeels of volledig plantaardig eetpatroon doen er goed aan om hier meer van te eten. Laat er eens een wereld(zee) voor je open gaan!
“Onder water is een schat aan plantaardige voeding te vinden”
Landbouwgrond gebruiken om vee te voeren is onhoudbaar
Je hebt de problemen rondom het klimaat vast voorbij horen komen. De groeiende veestapel, ontbossing, verwoestende palmolieplantages, stikstofuitstoot en ga zo maar door. De wereldbevolking groeit maar heeft te weinig- of geen kwalitatief goede landbouwgrondstoffen om alle monden te voeden op de manier waarop we nu leven en consumeren. Heel veel landbouwgrond wordt gebruikt voor het voeden van vee dat we eten. Dat zijn op deze manier hele dure eiwitten voor ons én onze planeet.
Maar wist je dat de aarde voor ongeveer 70% uit water bestaat? En dat we dit water eigenlijk nauwelijks -met uitzondering van de visvangst- gebruiken voor voedselwinning? Gezien de landbouwproblemen en de verarmde grond is dat best vreemd te noemen.
“Wist je dat de aarde voor ongeveer 70% uit water bestaat maar dat we dit weinig gebruiken voor voedselwinning?”
Zullen we eens onder water kijken?
Want in de zee is heel veel lekker, gezond en bruikbaar voedsel te vinden. Voedsel wat:
- Geen invloed heeft op de huidige klimaatproblemen.
- Niet zorgt voor ontbossing
- Geen extra grondstoffen vraagt om te groeien, zoals vee dat wel doet
- Niet bijdraagt aan extra CO2 uitstoot.
- Alleen een beetje zonlicht en water nodig heeft om te groeien
- Ontzettend snel groeit en een hoge opbrengt heeft
- Overal ter wereld kan gedijen!
- Ook nog eens ontzettend gezond is.
Er is geen enkel ander voedsel bestemd voor mensen zo duurzaam als plantaardig voedsel uit de zee
Voedsel van de toekomst
Klinkt dit haast te mooi om waar te zijn? Elke keer als ik deze voordelen lees snap ik niet waarom er niet meer bekend is over deze voedselbron. Voedsel van de toekomst!
Waar heb ik het dan over? Over zeegroenten, algen en zeewieren. Dit klinkt misschien niet direct lekker, maar dat is het wel! Misschien weet je er weinig vanaf of verwerk je ze al regelmatig in je maaltijden. Hoe dan ook, de tijd is aangebroken om deze gezonde voedingsbronnen eens in het zonnetje te zetten.
Zeegroenten
We beginnen eerst even net buiten de zee. Daar gedijen zeegroenten goed in de zilte lucht langs het zoute water. Op dijken bijvoorbeeld, of langs een rotsige kustwand. Het bekendste voorbeeld is zeekraal, gewoon bij de supermarkt te koop en ook gewoon in de Nederlandse natuur de vinden.
Andere zeegroenten zijn lamsoor (ook soms te vinden in grote supermarkten), oesterblad en zeevenkel. Zeegroenten zijn stevige groenten, die na bereiding lekker knapperig blijven en ziltig van smaak zijn.
Zeewier
Zeewier groeit in de zee en wordt onderverdeeld in drie kleuren: groen, rood en bruin. De groene wieren groeien het dichtst bij het wateroppervlak. Door middel van zonlicht maken ze chlorofyl aan. Een zeer gezond plantenstofje wat in het lichaam werkt als antioxidant. Zeesla is het bekendste voorbeeld van een groen wier.
Wat dieper in het water groeien de bruine wieren. Dat zijn de soorten die je ook vaak aangespoeld op het strand ziet liggen. Je herkent ze aan allemaal vertakkingen en blaasjes. Veel van die aangespoelde wieren zijn gewoon eetbaar. Gek idee he? Misschien heb je wel eens gehoord van kombu, wakame of zeespaghetti. Dit zijn allemaal bruinwieren.
Nog een stuk dieper in zee groeien roodwieren. Het bekendste voorbeeld daarvan is de alom bekende nori. Hé, maar nori is toch groen hoor ik je zeggen? Dat klopt! Maar wanneer je roodwieren droogt, krijgen ze een groene kleur.
“Nori is een roodachtig wier, maar ziet er groen uit omdat het na het oogsten wordt gedroogd.”
Zeealgen
Zeealgen worden ook wel microalgen genoemd. Ze zijn microscopisch klein maar komen in enorme aantallen in het zeewater voor. Veel dieren zijn ervan afhankelijk en ze staan aan het begin van de voedselpiramide. In de Noordzee alleen al zitten in één liter zeewater tussen de 100 duizend en 100 miljoen algen!
Algen zweven eigenlijk maar een beetje rond en hebben geen wortel, geen stam en geen bladeren. Algen eet je niet zo uit het water, maar altijd in gedroogde, geconcentreerde vorm. En niet alle soorten zijn eetbaar.
Chlorella en spirulina zijn dat wel. Dat zijn bekende superfoods bestaande uit 100% groene (chlorella) en blauwgroene (spirulina) algen. Deze worden vanwege groeiende populariteit tegenwoordig in grote basins gekweekt voor menselijke consumptie.
“In de Noordzee alleen al zitten in één liter zeewater tussen de 100 duizend en 100 miljoen algen!”
Waarom o waarom?
Waarom zouden we ons wagen aan eetbare groenten, wieren en algen in- en rondom de zee?
In ieder geval omdat ze gewoon heel lekker zijn! Wieren hebben een ziltige smaak wat veel gerechten een lekkere oppepper geeft.
Oké, algen zijn niet perse lekker, ik geef het toe. Maar als ik je vertel dat alle soorten wel ontzettend gezond zijn, met de nadruk op ontzettend, dan wekt dat hopelijk je belangstelling. Ik promoot spirulina en chlorella dan ook heel graag als superfoods. Ik gebruik ze zelf vrijwel dagelijks.
Nutriëntenprofiel
Het mooie van deze voedingsmiddelen uit de zee is dat ze een heel mooi nutriëntenprofiel hebben. Hiermee bedoel ik dat ze voedingstoffen bevatten in een mooi pakketje die in die hoeveelheid of samenstelling weinig in andere voedingsmiddelen voorkomen.
Zo bevat zeewier bijvoorbeeld veel plantaardig eiwit, ijzer, calcium en jodium. Voedingsstoffen die mensen die (grotendeels) plantaardig eten vaak tekort komen (1). Maar zeewier zit er vol mee en dat allemaal in één product! Zeewier bevat zelfs zo veel jodium dat het aan te raden is om de gedroogde vorm eerst te koken. Anders zou je er nog wel eens teveel van binnen kunnen krijgen.
“Zeewier zit vol met plantaardig eiwit, ijzer, calcium en jodium”
Wat zullen we eens kiezen?
Om al die mooie voedingsstoffen binnen te krijgen maakt het niet uit welk soort zeewier je kiest. De een springt er soms wat uit, wakame bevat bijvoorbeeld heel veel calcium. Maar alle bovengenoemde voedingsstoffen komen in alle zeewieren voor (2). Maar daar houdt het niet op. Zeewier bevat daarnaast fosfor, magnesium, kalium en vitamine B waarvan voornamelijk vitamine B1.
Plantaardige bron van omega 3-vetzuren
Zeealgen als chlorella en spirulina bevatten ook tal van mineralen, chlorofyl en daarnaast iets bijzonders: omega 3-vetzuren. Dit laatste verwacht je misschien alleen in vis. Maar algen zijn de oorspronkelijk bron van omega 3, want doordat vissen deze miniplantjes eten krijgen zij deze gezonde vetten binnen. Dus wat is er nu eigenlijk van nature rijk aan omega 3, vissen of algen? Juist!
Als laatste de zeegroenten. Die doen niet onder voor hun familieleden uit de zee. Vitamine A, B, C, D, E en K: het zit er allemaal in. Ook bevatten ze de mineralen magnesium, ijzer, koper, selenium en mangaan. Ook wat jodium, maar minder dan in voedsel wat in aanraking komt met zeewater.
Mineralenbalans
Omdat plantaardig zeevoedsel heel rijk is aan verschillende mineralen helpen ze mee om een juiste mineralenbalans in het lichaam te krijgen. Door stress, een verarmde landbouwgrond en andere omgevingsfactoren is het tegenwoordig moeilijk om van veel mineralen het niveau in het lichaam hoog te houden. (3) Denk aan magnesium, wat door stressfactoren in grote hoeveelheden door het lichamen wordt gebruikt. Wat meer plantaardig uit de zee eten helpt dus een flinke hand mee om dit tegen te gaan!
“Plantaardig zeevoedsel helpt mee om de mineralenstatus in het lichaam hoog te houden!”
Waar haal je het?
Alhoewel we er weinig over weten is er niks zo groots en veelzijdig als zeewier. Wist je bijvoorbeeld dat er wereldwijd meer dan 160 soorten plantaardig zeevoedsel gegeten worden?
In de supermarkt in jouw buurt vind je tegenwoordig ook gewoon zeewier- en groenten. Zeekraal bijvoorbeeld of wakame. Ook norivellen (als snack of voor sushi) liggen gewoon in het schap. Vraag er maar eens naar. Check wel altijd even de achterkant op eventuele (ongewenste) toevoegingen.
Andere vormen van zeewier tref je in natuurvoedingswinkels, speciaalzaken, webwinkels en soms ook in supermarkten en Aziatische winkels. Zeewier is daar beschikbaar in verse, bewerkte, gedroogde, gekookte of ingemaakte vorm. Voor ieder wat wils dus!
“Zeewier- en groenten vind je tegenwoordig ook gewoon in de supermarkt”
Wat kan je ermee?
Gelukkig is plantaardig zeevoedsel steeds meer ‘in de mode’, waardoor op internet en in kookboeken de zeewier-recepten als paddenstoelen uit de grond schieten. Je eet er geen bord vol van, maar verwerkt ze als onderdeel of smaakmaker in een maaltijd.
Ik raak steeds meer gefascineerd door zeewier en ben zelf allerlei recepten aan het uitproberen. Ik ga deze zeker met je delen de komende periode. Mijn eerste advies is: begin makkelijk. Salade du pecheur is zo laagdrempelig. Dit zijn fijne, gedroogde zeewiervlokken die je gemakkelijk uit een potje over je salade of soep strooit. Als een soort zout. Proef maar eens hoe het je smaakt. Andere makkelijke instappers zijn norivellen, zeekraal (lekker roerbakken met wat groenten of een stukje vis) en wakame: verse zeewiersalade.
Zeealgen verwerk je niet echt in recepten maar kan je slikken als poeder of capsule, naast je voeding. Maar je kunt er ook een lekker groen ijsje van maken!
Wie van de drie?
Er is geen duidelijke voorkeur te noemen voor zeegroenten, zeewier of zeealgen. Alle soorten wieren, groenten en algen zijn op hun eigen manier gezond en dragen bij aan een bruisende gezondheid. Voor wie weinig dierlijke voeding eet, hebben zeewieren een lichte voorkeur vanwege de aanwezige belangrijke mineralen als calcium en jodium. Wanneer geef jij plantaardig voedsel een plekje op je bord?
Heb je er nog weinig ervaring mee? Begin dan eens met deze heerlijke en makkelijk te maken nori-viskoekjes. Klik hier en je vindt het recept. Je zult blij verrast zijn!
“Alle soorten wieren, groenten en algen zijn op hun manier gezond en dragen bij aan een bruisende gezondheid.”
Bronnen:
