WEF actief betrokken bij Oekraïense economie
Het World Economic Forum (WEF) is vanaf 2012 intensief betrokken bij de politieke en economische ontwikkelingen in Oekraïne, in het belang van haar leden. In 2013 begon het instituut met de scenarioplanning voor de toekomst van het land. Het rapport daarvan werd in april 2014 – twee maanden na de Maidan revolutie – uitgebracht. Het is hier te vinden.
Oekraïne de agrarische motor van Europa
Op pagina 31 staan bijzondere aanbevelingen voor de agrarische sector. Die zou als primaire groeimotor voor het land moeten gaan gelden. Zeker gezien het enorme arsenaal aan vruchtbare grond waarmee het land als voedingsmiddelenfabriek van Europa kan functioneren. Echter, ‘change is essentially postponed by and in favour of a few powerful groups’, aldus de WEF studie. Daarmee ogenschijnlijk doelend op de macht van oligarchen in het land en in buurland Rusland.
Ondertussen zijn er al een aantal westerse landbouwbedrijven naar Oekraïne vertrokken. Immers, de hele stikstofdiscussie speelt daar geen rol. Ook niet als het land lid van de EU zou worden. Het totale vruchtbare landoppervlak ten opzichte van het aantal inwoners, maakt de stikstofdiscussie overbodig. Zo heeft coöperatie Agrifirm daar een mooie joint-venture opgericht met Theeuwes Holding, een familiebedrijf dat al meer dan honderd jaar bestaat en actief is in de handel en verwerking van agrarische grondstoffen in binnen- en buitenland.
Maar ook de Oekraïense regering ziet grote voordelen van het aantrekken van Nederlandse boeren, zo blijkt uit een hoofdartikel van Business Insider. Nederland heeft de reputatie de meest efficiënte landbouwtechnieken ter wereld te hebben ontwikkeld. Onze Wageningen Landbouw Universiteit is nog steeds de beste universiteit ter wereld, aldus de Academic Ranking of World Universities (ARWU).
Oekraïense angst voor oligarchen
Ondanks het feit dat Oekraïne als het landbouw Mekka van de wereld wordt gepromoot, zijn er nog wel een paar fikse wolken aan de horizon. Zo is het niemand toegestaan om landbouwgrond te kopen. Alleen pachten of leasen is toegestaan volgens Business Insider. Dat heeft de Oekraïense regering zo bepaald om te voorkomen dat Oekraïense en/of Russische oligarchen massaal de landbouwgrond opkopen, zoals dat ook destijds in Rusland is gebeurd. Dat had desastreuze gevolgen voor de vrije marktwerking. Wellicht dat de WEF studie uit 2014 ook hierop doelt.
Kees Huizinga is momenteel de bekendste Nederlandse boer in Oekraïne. Huizinga is mede-eigenaar van landbouwbedrijf Kischenzi, dat sinds 2001 bestaat. Het bedrijf staat 180 kilometer ten zuiden van de hoofdstad Kiev. Begin dit jaar ontving het bedrijf een lening van 5 miljoen dollar van de Europese Commissie en European Bank for Reconstruction and Development (EBRD), om het machinepark uit te breiden. 60 procent van al hun producten exporteren ze naar de EU.
Via dit soort subsidies hoopt Brussel mogelijk dat een snelle toetreding van Oekraïne tot de EU wordt gefaciliteerd. Na die toetreding kan het land makkelijker (agrarisch) verder ontwikkelen met nieuwe subsidies zoals deze voor EU lidstaten gelden.
“In OekraÏne kun je alleen landbouwgrond pachten of leasen, om te voorkomen dat oligarchen de grond massaal opkopen, met desastreuze gevolgen voor de marktwerking”
Klaus Schwab
2014 was een zeer bewogen jaar voor Oekraïne. De zittende president Viktor Janoekovytsj werd afgezet in februari, gevolgd door de Maidan revolutie in april, de bezetting van de Krim en het neerschieten van vlucht MH17.
Begin september 2014 besloot Klaus Schwab zich persoonlijk te gaan bemoeien met deze ontwikkelingen. Op 14 september nodigde hij 16 gasten bij hem thuis in Zwitserland uit om over deze problematiek van gedachten te wisselen. Tot die gasten behoorden Philipp Rosler (destijds vice kanselier van Duitsland), de CEO’s van BASF en Siemens, maar ook oligarch Victor Pinchuk, gouverneur van de regio Donetsk, oud vice premier van Rusland Anatoly Chubais, het hoofd van de grootste Russische bank (Sberbank) German Gref en CEO’s van Amerikaanse multinationals waaronder Alcoa en PepsiCo. Een andere deelnemer was de president van de in Luxemburg gevestigde Europese Investeringsbank (EIB), Werner Hoyer.
Op basis van 10 voorstellen hebben de deelnemers een plan opgesteld voor een vreedzame oplossing van het Oekraïense conflict. In het bijzonder riepen ze – onder leiding van Schwab – op tot de organisatie van een top van politieke leiders van Rusland, Oekraïne, Europa en de Verenigde Staten in Genève, om de vredesagenda vooruit te helpen. Ondanks het feit dat de bijeenkomst een ‘privé’ karakter had, werden er naar aanleiding van de resultaten 10 punten op de WEF-website gepubliceerd. Zie deze site voor het hele verhaal (even op de Google vertaalknop drukken).
WEF doel niet gerealiseerd
Het doel van de bijeenkomst op 14 september 2014 – dat de internationale gemeenschap ‘de veiligheid en soevereiniteit van Oekraïne’ moest garanderen – is helaas niet gerealiseerd. Als je de agenda van die dag, de aanwezigen en de leden van de Raad van Toezicht op het WEF bekijkt, moet je nog eens flink achter je oren krabben om te denken dat het WEF alleen maar een Rotary-achtig praatclubje is.
De Russische bankier Gref werd nadien lid van de Raad van Toezicht van het WEF. In die WEF-raad verkeert hij in het gezelschap van twee andere bekende bankiers: Christine Lagarde van de ECB en Kristalina Georgeiva van het IMF. Samen met de CEO van Blackrock, Larry Fink, vormen zij de financiële kern van het toezicht op de werkzaamheden van het World Economic Forum en een inspiratiebron voor Klaus Schwab zijn activiteiten.
Wat je ook van het World Economic Forum en Klaus Schwab mag vinden, geopolitiek lijkt weinig invloed op het reilen en zeilen van het WEF te hebben. Dat blijkt op 13 oktober 2021 bij de opening van de Russische vestiging van het WEF in Moskou. Daarbij waren de president van het WEF, Børge Brende, en de vice-president van Rusland, Dmitry Chernyshenko, als ondertekenaars aanwezig.
Alle WEF ontwikkelingen op het gebied van Artificial Intelligence (AI) en het Internet of Things (IoT) zullen ze vanuit Moskou vorm geven.
Huidige strategie
Na de mislukte poging van Schwab in 2014 om persoonlijk een actieve rol in het conflict met Rusland te spelen, lijkt het WEF zich nu te beperken tot het volgen van de ontwikkelingen in het land en het geven van voorlichting.
Op de uitgebreide website van het WEF zijn meerdere pagina’s over Oekraïne te vinden. De belangrijkste is deze. Daarop staat informatie over de geschiedenis van het land, de belangrijkste economische activiteiten en de effecten van het conflict met Rusland op de wereld voedselvoorziening. Maar ook de effecten van dit conflict op het integraal ketenbeheer van de wereld (supply chain).
“Het OekraÏense landbouw potentieel als belang voor het Westen kan de belangstelling van de EU om Oekraïne zo snel mogelijk in te lijven als lidstaat verklaren”
Het World Economic Forum heeft al vele jaren een bijzondere belangstelling voor het potentieel van de Oekraïense economie. Die belangstelling komt uiteraard ten goede aan de WEF leden, waaronder vele multinationals. Tien jaar geleden werd er een uitgebreide studie naar de mogelijkheden van het land gedaan. Daaruit kwam vooral het landbouw potentieel naar voren als van belang voor het Westen. Dit verklaart onder andere de grote belangstelling van de EU om Oekraïne zo snel als mogelijk in te lijven als lidstaat.
Interessant wordt wat China gaat doen als het om Oekraïne gaat. Immers, waar twee honden vechten om een been, gaat een derde ermee heen. Dat is Frankrijk al eerder overkomen in Afrika, waar China inmiddels de positie van grootste handelspartner van Frankrijk heeft overgenomen.
Ook blijkt uit bovenstaand verhaal dat de Zwitserse Alpen niet alleen een van de rijkste volkeren van de wereld herbergen. De gebeurtenissen van 14 september 2014 bewijzen dat het een plaats van samenkomst is voor degenen die de politieke agenda van de wereld pogen te (be)sturen.
Voor mij persoonlijk is het WEF als studiecentrum prima, maar als mondiaal beïnvloedingscentrum niet. Dat druist me teveel in tegen de democratische grondwaarden waarmee ik ben opgegroeid.
