Hoe twee bankdirecteuren de wereldeconomie om zeep hielpen
Twee voormalige bankdirecteuren van het Amerikaanse Goldman Sachs staan voor mij aan de wieg van de economische ramp die het wereldtoneel de komende jaren zal bepalen: Hank Paulson (VS) en Mario Draghi (Italië). Hieronder hun bijdrage aan de dodemansrit naar de economische afgrond die zich dit jaar en in 2023 zal openbaren.
Hank Paulson, CEO van Goldman Sachs van 1999 tot 2006
Voordat Paulson bij Goldman Sachs kwam werken, was hij financial controller voor het Pentagon (1970-1971). Van 1972 tot 1973 was hij als lid van het White House Council assistent van president Richard Nixon. Een topstart bij de nationale overheid.
Paulson trad – na vier jaar werken op topniveau bij de Amerikaanse overheid – in 1974 in dienst bij Goldman Sachs. Hij startte als investment bankier op het kantoor in Chicago. Daar werd hij partner in 1982. Van 1990 tot 1994 was hij adjunct directeur van de Investment Banking Division (IBD) en werd vervolgens vicevoorzitter en chief operating officer (1994 tot 1998).
In januari 1999 werd Paulson voorzitter en CEO van Goldman Sachs. Hij leidde het bedrijf tijdens de cruciale overgang van privé onderneming naar beursgenoteerd bedrijf dat jaar.
Van 2005 tot 2007 heeft Goldman (met tot en met 2006 Hank Paulson als CEO) veel hypotheken uitgegeven aan consumenten met een slechte kredietwaardigheid (subprime mortgages). Dat hielp de Amerikaanse economie in een recessie, nadat de huizenzeepbel in 2007 barstte. Dat leidde weer tot een tsunami aan gedwongen verkopen en achterstallige betalingen, berichtte het zakenblad Fortune op 11 april 2016 .
Minister van Financiën van de VS 2006 – 2009
Begin mei 2006 waarschuwde JP Morgan al haar cliënten en collega bankbedrijven voor de risico’s van een huizenzeepbel, speciaal voor panden die met een zogenaamde ‘sub-prime’ hypotheek waren gefinancierd, waaronder veel hypotheken van Goldman Sachs. Zie de Timeline van dit artikel.
Op 30 mei 2006, verruilde Paulson zijn CEO functie voor de baan van Minister van Financiën onder George W. Bush.
Paulson doet niets met zijn wetenschap als Minister van Financiën in 2007
Vanaf 27 februari 2007 stortte de aandelenmarkt in de VS in en verklaarde toenmalig FED directeur Alan Greenspan dat de VS een recessie tegemoet zou gaan.
Ondanks bovengenoemde ontwikkelingen gaf Paulson in april 2007 een optimistische beoordeling van de economie. Hij zei dat de groei gezond was en dat de huizenmarkt een ommekeer naderde.
“Alle signalen waar ik op let laten zien dat de huizenmarkt op herstel staat,” zei Paulson in een toespraak voor een businessgroep in New York. De Amerikaanse economie is ‘zeer gezond’ en ’robuust’, aldus Paulson in dit artikel. In augustus 2007 verklaarde hij nog dat de gevolgen van subprime-hypotheken in de VS grotendeels beperkt bleven als gevolg van de positie van de VS als sterkste wereldeconomie in decennia.
Zelfs in 2008 wist Paulson nog de feitelijke economische situatie te verdraaien
In mei 2008 citeert The Wall Street Journal Paulson uit een interview: “Ik geloof echt dat het ergste achter ons ligt.” Op 20 juli 2008, na het faillissement van de Indymac Bank, stelde Paulson het publiek andermaal gerust door te zeggen: “We hebben een veilig banksysteem, een gezond banksysteem. Onze toezichthouders zitten er bovenop. Dit is een zeer beheersbare situatie.”
Maar op 15 september ging Lehman Brothers failliet en wist Paulson niet hoe snel hij van retoriek moest veranderen. Op 19 september 2008 riep hij de Amerikaanse regering op honderden miljarden belastingdollars te gebruiken om financiële bedrijven te helpen bij het opkopen van niet-renderende hypotheken die de liquiditeit – en daarmee continuïteit – van die bedrijven bedreigden.
In diezelfde septembermaand hadden zijn voormalige werkgever Goldman Sachs en concurrent Morgan Stanley al aangegeven failliet te zullen gaan zonder steun van de regering. Beide banken hadden immers ook voor miljarden dollars aan ‘foute’ hypotheken (subprime mortgages) in de boeken staan. Op 17 september 2008 had Paulson rechtstreeks contact met zijn voormalige werkgever over een reddingsactie, aldus dit artikel in de New York Times .
Paulson hielp Goldman Sachs overeind te blijven met geld van de belastingbetaler
Om faillissementen van Goldman en JP Morgan in 2008 te voorkomen, stond de regering-Bush, c.q. Minister van Financiën Paulson, in september 2008 toe dat deze bedrijven toegang tot extreem goedkope leningen van de Federal Reserve kregen. Het Amerikaanse Disruption Banking meldde dat deze leningen in totaal $ 1,2 biljoen bedroegen en later $ 13 miljard aan extra winsten opleverden voor banken als Goldman.
Start van geld bijdrukken – Quantitative Easing – in 2008
Het Amerikaanse Federal Reserve Systeem had vóór de recessie van 2008 tussen $ 700 miljard en $ 800 miljard aan staatsobligaties op zijn balans.
Eind november 2008 begon de Federal Reserve onder druk van het Ministerie van Financiën $ 600 miljard extra aan door hypotheek gedekte waardepapieren te kopen van genoemde banken, middels bijgedrukte dollars. In maart 2009 bezat de FED $ 1,75 biljoen aan bankschulden, door hypotheken gedekte waardepapieren en schatkistpapier. Dit bedrag bereikte een eerste piek van $ 2,1 biljoen in juni 2010.
SEC begint in april 2010 een procedure tegen Goldman Sachs wegens hypotheekfraude
Op 16 april 2010 begint de Amerikaanse beurswaakhond SEC een procedure tegen Goldman Sachs wegens vermeende hypotheekfraude in de periode 2006-2007. Deze fraude zou de voormalige zakenpartner van Goldman – Hedgefonds Paulson & Co – een winst van circa 1 miljard USD op hebben geleverd, aldus de SEC.
Goldman Sachs betaalde in april 2016 een bedrag van 5,1 miljard dollar om verder strafrechtelijk onderzoek en vervolging van de bank en haar (voormalige) directieleden af te kopen.
De FED bleef het QE instrument gebruiken om economische tegenvallers op te vangen
De tijdens het ministerschap van Paulson gestarte Quantitative Easing – geld bijdrukken – bleef tot en met maart 2022 het meest geliefde middel voor de VS om niet de feitelijke economische problemen aan te hoeven pakken. Pas in maart 2022, na een onacceptabel hoge inflatie van 8,5% in die maand, besluit de FED om te stoppen met geld bijdrukken. In totaal staat er dan voor bijna $ 9 biljoen op de balans van deze centrale bank, $ 7 biljoen meer dan in 2010 (!), oftewel een stijging van 350% in 12 jaar tijd.
Mario Draghi begon ook bij de overheid
Ook Draghi begon – net als Paulson – zijn topcarrière bij de overheid.
Als Directeur Generaal bij het Ministerie van Financiën, verkocht hij tussen 1991 en 2001 veel Italiaanse staatsbedrijven aan diverse multinationals. Onder andere staatsbedrijven actief in de gas- en oliewinning werden verkocht aan Belgische, Franse en Russische energiebedrijven.
2002 – 2005 Vice-president Goldman Sachs verantwoordelijk voor Europa
In 2001 beraadde de Griekse regering zich op de mogelijkheden om de staatsschuld van het land mooier voor te stellen dan het was, om toe te kunnen treden tot de euro. Ze vroegen de Amerikaanse investeringsbank Goldman Sachs om hulp.
In juni 2001 hielp Goldman Sachs het Griekse Ministerie van Financiën aan trucs om de schuld meer in de richting van 60% van het BNP te brengen (het criterium voor deelname aan de euro). Zowel de bank als de Griekse overheid vonden het de normaalste zaak van de wereld. ‘Iedereen deed het om de Eurozone maar te vergroten’, zo heette het. Ook de Europese controleur, Eurostat, was op de hoogte van de deals en zag er geen kwaad in. Het leverde de Amerikaanse investeringsbank honderden miljoenen op en het was het begin van de ondermijning in het vertrouwen van de euro, aldus deze VPRO documentaire .
De Griekse schuldencrisis, gecreëerd in 2001, leidde tot de eurocrisis in 2010
Het manipuleren van de Griekse overheidsboeken door Goldman gebeurde in de periode 2001-2009, een periode waarin Draghi deels eindverantwoordelijk was voor wat de bank in Griekenland uitvoerde. In de VPRO documentaire wordt de bank door economen afgeschilderd als een financiële parasiet die verhindert dat de wereld zijn economische balans hervindt. Het Amerikaanse blad The Nation schreef op 16 juli 2015 dat Draghi verantwoordelijk was voor deze Goldman actie in Griekenland. “Waarschijnlijk ook geen toeval dat hij later hoofd van de ECB werd,” aldus The Nation in genoemd artikel.
De Griekse eurocrisis begon eind 2009 en bereikte een gevaarlijk hoogtepunt in 2011.
2011 – 2019 Voorzitter van de ECB start Europese versie Quantitative Easing en goedkoop financieren multinationals
Op 14 juni 2011 – tijdens de zitting waarin hij tot president van de ECB werd benoemd – gaf Draghi aan niets geweten te hebben van de giftige deal tussen zijn voormalige werkgever Goldman en de Griekse regering, aldus dit artikel in het blad Politico.
In navolging van de acties van de FED om banken te redden in 2008, begon ook de ECB vanaf 26 juli 2012 – de dag dat het wanhopige ‘Whatever it takes’ werd uitgesproken – met een opkoopprogramma van staatsobligaties. Vanaf 8 juni 2016 voegde Draghi hier het opkopen van bedrijfsobligaties van multinationals aan toe.
De ECB volgde exact hetzelfde monetaire pad als de FED; een verdrievoudiging van het bijgedrukte geld in de periode 2012 – 2022. Van ca. € 3 biljoen in 2012 naar een kleine € 9 biljoen in 2022. Zie deze tabel op de website van de ECB.
Epiloog
Twee bankdirecteuren – ieder afkomstig van Goldman Sachs – werden de initiators achter het astronomische bijdrukken van geld in de VS en de EU. De monetaire programma’s die uiteindelijk de grootste oorzaak zijn van een extreme schuldenberg en inflatie in het Westen anno 2022.
Beide heren – Paulson en Draghi – gelden in de internationale pers als de ‘redders’ van respectievelijk de dollar (via monetair beleid van de FED) en de euro (via monetair beleid van de ECB). Mijn idee is dat beide heren de oorzaak zijn van een nieuwe economische crisis van een onvoorstelbare omvang, die momenteel voor de deur van de westerse wereld staat. Veel economen noemen het beleid van deze heren ‘kicking the can down te road’. In goed Nederlands: ’zachte heelmeesters maken stinkende wonden’. De economische problemen in de westerse wereld zijn na 2008 aangepakt door geld bij te drukken. Dus een explosie aan nieuw krediet, om de kredietcrisis van 2007-2008 aan te pakken. Logisch? Het blijkt als olie op vuur te hebben gewerkt, zo zien we met de huidige inflatie.
Hoog tijd om afscheid te nemen van de immer groeiende macht van supranationale centrale banken en weer op eigen kompas – DNB bijvoorbeeld – te gaan varen.
